Niet alle premies kun je verhalen op werkenden
In de overeenkomst van opdracht is veelal een bepaling opgenomen waarin is aangegeven dat de opdrachtnemer de opdrachtgever vrijwaart. De tekst die hier veel bij wordt gebruikt is ‘Opdrachtnemer vrijwaart Opdrachtgever van iedere vordering van de Belastingdienst waar het de betaling van loonheffingen verband houdend met de opdracht en de eventuele daarmee samenhangende kosten zoals opgelegde boete en belastingrente’. Een dergelijke bepaling is echter nietig (ongeldig). De premies werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage Zvw mogen op basis van de wet en vaste rechtspraak immers niet worden verhaald.
Loonbelasting en premies werknemersverzekeringen: verhaal wel mogelijk
Als de vrijwaringsclausule alleen gaat over loonbelasting en premies voor werknemersverzekeringen (de loonheffing), dan werkt deze vrijwaring meestal wél. Als een opdracht toch wordt gezien als een arbeidsovereenkomst, zal de Belastingdienst de loonheffing alsnog bij de werkgever (de opdrachtgever) innen. Meestal doet de Belastingdienst dit via een zogenaamde eindheffing via de werkgever. De Hoge Raad heeft bepaald dat de eindheffing niet op de werknemer kan worden verhaald.
Om de loonheffing toch te kunnen verhalen, is het belangrijk dat de werkgever op tijd vraagt om geen eindheffing toe te passen. De werkgever moet de juiste gegevens aanleveren, voordat de naheffingsaanslag definitief is geworden.
‘Als de werkgever de loonheffing toch wil verhalen, moet hij op tijd laten weten dat hij geen eindheffing wil en de juiste gegevens aanleveren, zodat er een naheffingsaanslag kan worden opgelegd die verhaald kan worden.’
Vergrijpboete: verhaal waarschijnlijk niet mogelijk
Het is maar de vraag of een eventuele opgelegde vergrijpboete kan worden verhaald. Een opgelegde boete heeft immers een hoogstpersoonlijk karakter en is gebaseerd op het handelen of nalaten van de opdrachtgever/werkgever. Daarmee lijkt het verhalen van een boete niet mogelijk. Soms wordt in de vrijwaringsbepaling niet over een boete gesproken, maar is de opdrachtnemer (werknemer) een schadevergoeding verschuldigd die dan toevallig net of bijna net zo hoog is als een mogelijke opgelegde boete. Ook in die situatie wordt het lastig verhaal.
Btw verhalen: nog niet helder
Bij een herkwalificatie, uitgaande dat de opdrachtnemer dan geen ondernemer voor de btw is, van ondernemerschap naar werknemerschap betekent dat de opdrachtnemer de gefactureerde btw is verschuldigd op grond van art. 37 Wet OB. Daar staat tegenover dat de opdrachtgever geen recht heeft op vooraftrek van de in rekening gebrachte btw. Hoe dit in de praktijk uitpakt is (nog) niet helder. Wel heeft de Belastingdienst een memo Handhaving arbeidsrelaties – richtlijnen doorwerking IH en OB op 1 september 2023 opgesteld. Zie ook Arbeidsrelaties – Handleiding bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken, versie 5.0 van 1 januari 2025.
*In dit artikel wordt enkel ingegaan op de gevolgen voor de fiscaliteit.